ARTHRITIS IN CELIAC DISEASE - A CASE REPORT
Authors:
Vesna Budišin
Summary
Sažetak
Celijakija ili glutenska enteropatija je relativno česta kronična gastroenterološka bolest (prevalencija 1 %) koju karakterizira poremećeni imunološki odgovor na gluten u bolesnika koji imaju genetsku predispoziciju. Gluten je bjelančevina koja se nalazi u žitaricama (pšenica, ječam, raž). Unošenje glutena u probavni trakt dovodi do oštećenja sluznice crijeva i poremećaja apsorpcije iz crijeva. Bolest ima šaroliku kliničku sliku i može se očitovati u bilo kojoj životnoj dobi i podjednako u oba spola. Zadnjih desetak godina promijenjena je spoznaja o bolesti i danas se smatra da je celijakija češća u odraslih, nego u djece. Simptomi bolesti su najjasniji kod male djece: povraćanje, nadutost u trbuhu, obilne proljevaste, smrdljive stolice, gubitak na tjelesnoj težini, umor i slabost mišića. Ako se u dojenačkoj dobi bolest ne prepozna, kod djece nastane zastoj u rastu i razvoju. U odrasloj dobi kod većine bolesnika nema tegoba od strane probavnog sustava, nego se bolest manifestira češće izvancrijevnim simptomima, kao što su umor i iscrpljenost, anemija, promjene na koži (dermatitis herpetiformis), osteoporoza, migrene, psihijatriski poremećaji, epilepsija, bolesti mišića, neuropatije, promjene jetrene funkcije, spontani pobačaji i artritis. Zbog toga je veliki broj bolesnika s celijakijom u odraslih, nedijagnosticiran. Celijakiju mogu pratiti i drugi autoimuni poremećaji, kao dijabetes tip 1, autoimune bolesti štitnjače, Sjogrenov sindrom, reumatoidni artitis (1,5 do 7%) itd. Bolest se liječi doživotnom bezglutenskom dijetom. Artritis se ranije smatrao rijetkom manifestacijom celijakije. Prema novim istraživanjima artritis se javlja u oko 20 % bolesnika s celijakijom u vidi simetričnog poliartritisa ramena, kukova, koljena, nožnih i ručnih zglobova. Erozivne i dektruktivne promjene nisu opisane. Bolesnici staroj 21 godinu naglo su otekla oba nožna zgloba, uz bolove i reducirane kretnje. Osjećala je blaži umor, a u KKS nađena je blaža anemija. Svi drugi laboratorijski nalazi su bili uredni. RF je bio negativan a radiološki nalaz nožnih zglobova, šaka i stopala bio je uredan. Tri mjeseca nakon pojave oteklina i bolova u zglobovima, učinjena je obrada na celijakiju temeljem anamnestičkih podataka o istoj bolesti kod njezine sestre. Nakon potvrđene dijagnoze te uvođenjem bezglutenske dijete, otekline i bolovi su se postepeno povukli. Ovim radom željeli smo podsjetiti da se artritis kod gastrointestinalnih bolesti može javiti ne samo kod ulceroznog kolitisa, Crohnove i Whippleove bolest, te nakog kirurškog liječenja anastomoze crijeva, nego i kod bolesnika koji boluju od celijakije.
